แผนการตลาดของมืออาชีพ คือ แผนการตลาดที่มีการตรวจสอบปัจจัยแวดล้อมทั้งภายนอกและภายในให้เข้าใจลูกค้าเป้าหมายได้อย่างลึกซึ้งมีกลยุทธ์ที่จะเข้าถึงพวกเขาอย่างมีประสิทธิภาพ จนนำมาซึ่งการปิดการขาย และผูกสัมพันธ์ให้พวกเขาเข้ามาเป็นลูกค้าประจำของเราในที่สุด
เพื่อเป้าหมายของการพัฒนาหรือสร้างแผนการตลาดให้ได้อย่างมืออาชีพที่มีประสิทธิภาพข้างต้น เราสามารถศึกษาแผนการตลาดขององค์กรธุรกิจชั้นนำต่าง ๆ เป็นต้นแบบ และปรับปรุงหรือประยุกต์ให้เหมาะสมกับผลิตภัณฑ์และตลาดของเราได้ แต่ทุก ๆ แผนการตลาดเหล่านั้นล้วนมี 7 สิ่ง หรือเคล็ดลับที่ต้องมีหรือซ่อนอยู่ในนั้น คือ
- ข้อมูลการตลาดต้องพร้อม
ต้องมีการศึกษาวิจัยตลาดสำหรับผลิตภัณฑ์ของเราให้มีความเข้าใจอย่างถ่องแท้และลึกซึ้งทั้งปัจจัยที่เกี่ยวข้องก่อผลกระทบหรือเป็นแนวโน้มต่อผลิตภัณฑ์ โดยจะขาดไม่ได้ คือ การศึกษาทำความเข้าใจพฤติกรรมลูกค้ากลุ่มเป้าหมายของเราในทุกมิติ เพื่อประมวลเส้นทางการตัดสินใจซื้อ (Customer Journey) ของเขา รวมถึงการศึกษารูปแบบการแข่งขันทางการตลาดที่คู่แข่งขันทั้งทางตรงและทางอ้อมของเราใช้ - เป้าหมายไม่เพ้อฝัน เป้าหมายทางการตลาด ควรมีที่มาจากการพยากรณ์บนฐานข้อมูลการตลาดที่เป็นจริงที่สุด เช่น แนวโน้มพฤติกรรมลูกค้ากลุ่มเป้าหมาย ค่าเฉลี่ยการเติบโตของตลาด คู่แข่งขันและสภาพการแข่งขันในตลาดเพื่อให้เราสามารถบริหารทรัพยากรทางการตลาดได้อย่างมีประสิทธิภาพ และที่สำคัญ คือ เป้าหมายที่อยู่บนความเป็นจริงจะเป็นแรงกระตุ้นชั้นดีสำหรับการดำเนินงานของบุคลากรในทีม
- ลูกค้า ลูกค้า ลูกค้าแผนการตลาดไม่ควรเป็นเพียงแผนหาลูกค้าใหม่ หรือรักษาลูกค้าเก่าไว้เท่านั้น แต่แผนการตลาดของมืออาชีพจะตระหนักถึงลูกค้าในทุก ๆ กิจกรรมการดำเนินงานนับตั้งแต่การออกแบบพัฒนาผลิตภัณฑ์ จนถึงการบริการหลังการขาย เพราะการใส่ใจหรือให้ความสำคัญกับลูกค้าอยู่เสมอในทุก ๆ กิจกรรมการดำเนินงานจะเป็นการย้ำเตือนให้เราต้องตระหนักถึงการศึกษาความต้องการของลูกค้าอยู่เสมอนั่นเอง
- ใส่ใจทุกกระบวนการ นักการตลาดมักให้ความสนใจกับผลงานที่วัดได้ และวัดง่าย โดยเฉพาะอัตราการสื่อสารที่เข้าถึงลูกค้ากลุ่มเป้าหมายเท่านั้น แต่หากเราให้ความสนใจในทุกกระบวนการดำเนินงานทางการตลาด และออกแบบให้การดำเนินงานต่าง ๆ นั้น
อยู่ภายใต้กลยุทธ์ที่มุ่งเน้นไปยังเป้าหมายเดียวกันทั้งกระบวนการจะช่วยสร้างการรับรู้และความสนใจผลิตภัณฑ์แก่ลูกค้ากลุ่มเป้าหมายได้อย่างมีนัยสำคัญ และจะช่วยให้แผนการตลาดของเรามีต้นทุนที่ต่ำลง และมีโอกาสประสบผลสำเร็จได้ง่ายขึ้น - ให้ความสำคัญกับ Message นักการตลาดจำนวนมากมักให้ความสำคัญกับ Media หรือสื่อ ที่เป็นช่องทางสื่อสารการตลาด
โดยมุ่งเน้นที่ความครอบคลุมหรือเข้าถึงลูกค้ากลุ่มเป้าหมายให้มากที่สุด คุ้มค่าที่สุด แล้วลืมนึกถึงความสำคัญของ Message หรือสาร ที่จะใช้สื่อสารกับลูกค้าของพวกเขา หากแผนการตลาดของเราไม่มี Message ที่เหมาะสมแสดงความสัมพันธ์ระหว่างผลิตภัณฑ์และความจำเป็นของลูกค้ากลุ่มเป้าหมายอย่างแท้จริง หรือไม่ได้สร้างความแตกต่างในการแข่งขัน คงเหมือนการไปยืนต่อหน้าลูกค้า แล้วคุยกับเขาไม่รู้เรื่อง! - ไม่มองข้ามทุกความคิดเห็นในทีมการออกแบบ และพัฒนาแผนการตลาด ไม่ควรมองข้ามความคิดเห็นของบุคลากรในทีม เพราะทุก ๆ คน ตั้งแต่สายออกแบบพัฒนาผลิตภัณฑ์ การตลาด ฝ่ายขาย หรือฝ่ายบริการลูกค้าล้วนเป็นผู้มีส่วนได้เสียกับแผนการตลาดของเราทั้งสิ้น และความคิดเห็นของพวกเขาอาจจะทำให้การประมวลเส้นทางการตัดสินใจซื้อ (Customer Journey)
ของลูกค้ากลุ่มเป้าหมายของเรามีความสมบูรณ์ได้มากยิ่งขึ้นด้วย - ต้องยืดหยุ่นในโลกยุค VUCA ที่ความแน่นอน คือ ความไม่แน่นอน แผนการตลาดของเราจึงควรตระหนักถึงความเสี่ยงหรือโอกาสที่อาจจะเกิดขึ้นได้ในระหว่างการดำเนินงานโดยเฉพาะการเปลี่ยนแปลงของปัจจัยแวดล้อมทางการตลาด ดังนั้น
การออกแบบหรือพัฒนาแผนการตลาดจึงไม่ควรออกแบบหรือพัฒนาแผน
จนยากที่จะปรับเปลี่ยนการดำเนินงานให้เหมาะสมกับความเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้นในตลาด เช่น การกำหนดค่าใช้จ่ายทางการตลาดให้ต่ำสุดไว้ก่อน แผนการตลาดที่มีประสิทธิภาพแบบมืออาชีพนั้น สร้างความได้เปรียบทางการแข่งขัน และประสบความสำเร็จตามเป้าหมายที่กำหนดได้เสมอ ไม่ว่าปัจจัยแวดล้อมทั้งภายนอกหรือภายในจะมีการเปลี่ยนแปลงไปอย่างไร และยังสามารถนำมาประยุกต์ใช้ซ้ำ ๆ ได้อย่างต่อเนื่อง แต่ถึงอย่างไร มืออาชีพที่แท้จริงจะไม่ออกแบบหรือพัฒนาแผนการตลาดเพียงแค่ปีละครั้ง แต่ควรกำหนดให้มีการออกแบบและจัดทำเป็นวาระตลอดเวลา ตลอดทั้งปี เพื่อเพิ่มประสิทธิภาพการดำเนินกิจกรรมทางการตลาดให้สอดคล้องกับสถานการณ์ที่เปลี่ยนแปลงไปเสมอ ๆ ทั้งเพื่อเก็บเกี่ยวผลประโยชน์จากโอกาสที่เกิดขึ้น หรือลดผลกระทบจากปัจจัยต่าง ๆ และอื่น ๆ
ปรับปรุงจาก : Roshni Wijayasinha. (2021). Seven Tips for Creating a Successful Marketing Plan.
https://www.forbes.com/sites/forbescommunicationscouncil/2021/03/01/seven-tips-for-creating-a-
successful-marketing-plan/?sh=3d2dffb27c0f.
